Działo się w stolicy wiejskich teatrów

40. Ogólnopolski Sejmik Teatrów Wsi Polskiej za nami… Ach! Cóż to był za jubileusz! Trzy dni teatralnej uczty: wspaniałe widowiska, oryginalne scenariusze, muzyka na żywo, regionalne tańce i przyśpiewki.

Nie ma w Polsce takiego festiwalu, który według tych samych zasad, tych samych reguł, tych samych prawideł istniał przez cztery dziesięciolecia  (…) I co się stało przez tych czterdzieści lat? Zamykamy 40 rok sejmikowania (…) wynikiem 1915 widowisk, spektakli, przedstawień, 200 sejmików rejonowych. To jest ten dorobek, którym możemy się chlubić  – tak podczas uroczystego rozpoczęcia sejmiku mówił przewodniczący Rady Artystycznej prof. Lech Śliwonik.

Podczas uroczystego rozpoczęcia sejmiku przedstawicielka MKiDN Aleksandra Gąsowska wraz z Wicemarszałkiem Województwa Lubelskiego Michałem Mulawą wręczyli nadane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego Brązowe Medale „ZASŁUŻONY KULTURZE – GLORIA ARTIS”. Otrzymały je: Bożena Suchocka – Kozakiewicz – reżyser teatralna, pedagog, nauczycielka akademicka, wiceprezes Mazowieckiego Oddziału Towarzystwa Kultury Teatralnej, członkini Rady Artystycznej Sejmików Teatrów Wsi Polskiej oraz Katarzyna Smyk – członkini Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, Polskiej Sekcji Międzynarodowej Organizacji Sztuki Ludowej, Rady Naukowej Stowarzyszenia Twórców Ludowych, Pełnomocnik ds. Programowych Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi, członkini Rady Artystycznej Sejmików Teatrów Wsi Polskiej. Pani Gąsowska odczytała także list ministra oraz wręczyła Dyplom Ministra Władysławowi Dubajowi – inicjatorowi tarnogrodzkich sejmików. Z okazji jubileuszu 40 – lecia Ogólnopolskiego Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej wicemarszałek Michał Mulawa wręczył również Nagrody Kulturalne Województwa Lubelskiego Renacie Ćwik – Dyrektor Tarnogrodzkiego Ośrodka Kultury, Prezes Towarzystwa Kultury Teatralnej Ziemi Lubelskiej, członkini Zarządu Tarnogrodzkiego Towarzystwa Regionalnego oraz Władysławowi Dubajowi – inicjatorowi i wieloletniemu organizatorowi sejmików teatrów wsi polskiej.

Na tarnogrodzkiej scenie zaprezentowały się najlepsze zespoły wyłonione z czterech międzywojewódzkich przeglądów. Wystąpiły grupy z siedmiu województw:  małopolskiego, lubelskiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego, małopolskiego, wielkopolskiego, mazowieckiego. Rada Artystyczna przeprowadziła ze wszystkimi grupami warsztaty po spektaklach.

Oprócz przedstawień odbyły się także inne wydarzenia: seminarium Co mi zostało z tych lat… –  fakty, wspomnienia, refleksje członków Rady Artystycznej, członków zespołów, gospodarzy, przyjaciół, sprzymierzeńców. W sobotni wieczór kapela z Kurpiów i „Krążałka” z Biłgoraja wraz z Pawłem Steczkowskim & TEUTA PROJECT zaprosiły zebranych do tańca przy ich muzyce. Mieliśmy do czynienia z prawdziwym folkowym jam session. Był taniec i śpiewy regionalne obecnych grup sejmikowych. Goście Wieczoru Folkloru mieli tez okazję spróbować swojskiego tarnogrodzkiego jadła. Zespół Czardasz z Niedzicy i Klub Kobiet Aktywnych z Tarnogrodu zaprosiły na stoiska ze smakołykami regionalnymi, mieliśmy również gości z Narola: Józef Lewkowicz i Anna Serkis – Wojtowicz opisali historię drzeworytu płazowskiego – dziedzictwa Roztocza. Prezentowali drzeworyty i opowiedzieli o sposobie ich powstawania. Swoje stoisko z wydawnictwami i gadżetami dla dzieci  także miał Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi. Goście sejmiku mogli obejrzeć wystawy fotograficzne: Zobaczymy ich na scenie – zespoły i spektakle Sejmiku 2023, TWARZE SEJMIKÓW Bożeny Wojtaszek, VIII Festiwal Wiejskich Teatrów ZWYKI Lecha Laskowskiego oraz wystawa plakatów i afiszy 40 lat ogólnopolskich sejmików.  

W trakcie trzydniowej imprezy miała też miejsce promocja albumu wydanego z okazji 40 – lecia Ogólnopolskiego Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej pt. Skarby tarnogrodzkiej sceny upamiętniającego czterdzieści lat teatru wiejskiego: ludzi sejmiku, zespoły, obrzędy.

Rada Artystyczna, w skład której wchodzili: prof. Lech Śliwonik – teatrolog, przewodniczący rady, prof. dr hab. Piotr Dahlig – etnomuzykolog, dr hab. Katarzyna Smyk – folklorysta, kulturoznawca, dr hab. Bożena Suchocka – reżyser i dr hab. Edward Wojtaszek – reżyser przyznała następujące nagrody: Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego: Grupie Teatralnej WRZĄSOWICE z Wrząsowic za czystą w formie, nawiązującą do lokalnej tradycji interpretację arcydzieła Adama Mickiewicza „Dziady” cz. II, Zespołowi OCICANKI z Tarnobrzega za spektakl oparty na bardzo dobrym scenariuszu, przedstawiający  w sposób niepozbawiony humoru temat losu kobiet, za wybornie prowadzony dialog oraz przekonujące aktorstwo w „Żeniacce kowala”, Kurpiowskiemu Zespołowi Folklorystycznemu CARNIACY  z Czarni wraz z Zespołem Folklorystycznym KURPIOWSZCZYZNA z Myszyńca za znakomitą rekonstrukcję fragmentu obrzędu weselnego w widowisku „Zaślubiny po kurpiowsku” oraz wokalno – taneczne mistrzostwo. Nagrody Marszałka Województwa Lubelskiego otrzymali: Stowarzyszenie WZDOLSKIE KOŁOWROTKI z Bodzentyna za bardzo ciekawe teatralnie zobrazowanie procesu obróbki lnu w przyjacielskiej, żywej atmosferze sąsiedzkiego spotkania w spektaklu „Miedlenie lnu”, Teatr Ludowy  TRADYCJA  z Okleśnej za rzetelną inscenizację polskiej klasyki teatralnej w Roku Aleksandra Fredry („Gwałtu, rety co się dzieje”) oraz Zespół Regionalny CZARDASZ z Niedzicy za pełne godności, szlachetne w brzmieniu ujęcie trudnego momentu w życiu rodziny po śmierci bliskiej osoby, za znakomicie zarysowane postaci w widowisku „Pogrzebowiny”. Nagroda Starosty Biłgorajskiego za przypomnienie wyrazistej tradycji bukówieckiej i znakomitą prezentację charakterystycznych tańców regionalnych została przyznana Zespołowi Regionalnemu im. Anny Markiewicz z Bukówca Górnego za spektakl „Westwaloki”. Zespół SĄSIADECZKI z Korczowa i Okrągłego otrzymał Nagrodę Burmistrza Tarnogrodu za bardzo rzadko inscenizowany zwyczaj zapraszania na wesele przez pannę młodą oraz stworzenie bogatego obrazu społeczności wiejskiej w widowisku „Proszenie na wesele”. Nagrody Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi otrzymały: Zespół Folklorystyczno – Obrzędowy SOŁTYSKI z Pawłowa za próbę komediowego podejścia do ważnego momentu, jakim były swaty w wykonaniu wielopokoleniowego dynamicznego zespołu („Swaty”) oraz Regionalny Zespół PODEGRODZIE  z Podegrodzia za piękne żywiołowe widowisko, jego siłę i energię, za udane teatralnie połączenie kilku planów akcji, za wysokie umiejętności śpiewaczo-taneczne w widowisku „Zmówiny”. Nagrodę Centrum Spotkania Kultur w Lublinie otrzymał Zespół Obrzędowy ZAWSZE RAZEM  z Woli Gułowskiej za bogaty poznawczo scenariusz będący przetworzeniem jednego z najważniejszych świąt ludowych pięknie wykonany przez wielopokoleniowy zespół w spektaklu „Na Świantego Jana”. Każdy zespół otrzymał 2000 zł. Centrum Spotkania Kultur w Lublinie (3 nagrody) i Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi (8 nagród) ufundowały również nagrody dla kierowników zespołów (po 1000 zł). Otrzymali je: Bożena Brzyszczyk, Krzysztof Bodziony, Zofia Kozłowska, Agnieszka Banasik, Krystyna Różańska, Małgorzata Woźna, Maria Waniczek, Zbigniew Klatka, Renata Sokół, Alicja Bąk i Witold Kuczyński.

Ostatnie widowisko sejmiku – „Zaślubiny po kurpiowsku” Kurpiowskiego Zespołu Folklorystycznego Carniacy z Czarni i Zespołu Folklorystycznego Kurpiowszczyzna z Myszyńca – był 500. spektaklem ogólnopolskich sejmików w Tarnogrodzie. Grupa otrzymała pamiątkowy dyplom.

Dyrektor Tarnogrodzkiego Ośrodka Kultury podziękowała i wręczyła drobne upominki wszystkim przyjaciołom sejmików, patronom, organizatorom dawnym i obecnym, osobom od lat wspierającym tę wspaniałą inicjatywę. Gospodarze otrzymali wiele ciepłych słów, m.in. od Tomasza Drosio – Dyrektora Miejskiego Ośrodka Kultury w Stoczku Łukowskim – organizatora sejmiku regionalnego, Elżbiety Kędzierskiej – Dyrektor Departamentu Kultury, Edukacji i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie, Joanny Tęczy – instruktorki z Ziemi Radomskiej i Agaty Hemon – kierownik Centrum Kulturalnego w Przemyślu.

Od 40. Sejmiku Burmistrz Tarnogrodu będzie wręczał nagrodę specjalną – Koguta Tarnogrodzkiego. Tym razem obdarowany nim zespół został wybrany przez publiczność – najbardziej żywiołowo zareagowała ona na spektakl Regionalnego Zespołu Podegrodzie z Podegrodzia „Zmówiny”.

Partnerem wydarzenia „Promocja województwa lubelskiego w ramach 40. Ogólnopolskiego Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej” było Województwo Lubelskie.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, Zarządu Głównego Towarzystwa Kultury Teatralnej w Warszawie, Towarzystwa Kultury Teatralnej Ziemi Lubelskiej, Starosty Biłgorajskiego, Burmistrza Tarnogrodu, Tarnogrodzkiego Towarzystwa Regionalnego, Tarnogrodzkiego Ośrodka Kultury, Centrum Spotkania Kultur w Lublinie i Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi.

Dziękujemy także wszystkim, którzy swoją obecnością wspierają nasze dzieło. Przed nami kolejne lata. Bądźcie Państwo z nami.